zaterdag 28 september 2013


Hier zijn we weer met wat nieuws. Thuis is het zwembad sinds een week helemaal klaar en dit tot het groot jolijt van de Deurie-juniors ! Maar ik kan er ook echt van genieten … “la saison de pluies” (regenseizoen) zonder regen is soms zwaar…. De werken in de tuin zijn ondertussen gedaan en het wordt stilletjes rustig en er is ook wat minder volk in ons “parcelle”.

Tom heeft ondertussen ook zijn draai gevonden op zijn werk. Hij blijft al geregeld wat plakken op zijn werk wat een goed teken is bij hem :-). Wel wil hij de projecten in de regio’s ook gaan bezoeken om nog meer voeling te krijgen met het werk van Memisa op het terrein en om bepaalde zaken nog beter te begrijpen.

Ikzelf ben een project van Memisa in Kinshasa gaan bezoeken vrijdag samen met Billy, medewerker voor het diabetesproject binnen Memisa. Er waren ook 4 artsen en 1 stagiair (arts) mee. Het project is een onderzoek van 3 jaar om het effect van het gebruik van gsm’s bij het opvolgen van diabetespatiënten. Zo wordt de verbetering of onder controle houden van hun ziekte bijgehouden. In Congo worden gsm’s heel veel gebruikt en door iedereen. Telefonie is relatief goedkoop. Het project heeft gsm’s en simkaarten bezorgd aan ongeveer 500 diabetespatiënten verdeeld onder 5 medische centra in Kinshasa. Het medisch huis die ik ben gaan bezoeken was gelegen is één van de meeste bevolkte wijken van Kinshasa, 3 miljoen inwoners, richting luchthaven ( ze noemen het hier “la Chine” en er was inderdaad veel volk, afval op de straten en het was heel duidelijk een veel armere wijk) . De patiënten opgenomen in het project (dat zijn alle diabetespatiënten die willen meewerken) krijgen via gsm advies over hun ziekte, worden eraan herinnerd wanneer ze voor een opvolging of controle naar het centrum moeten komen. Ze kunnen ook zelf bellen als ze vragen of problemen hebben. De artsen van Memisa (werken niet voor Memisa maar worden tijdelijk ingezet voor het project) gaan om de 3 maanden naar de centra om metingen te doen : suikergehalte meten in het bloed, gewicht, lengte, bloeddruk …. De bedoeling is dus om te meten of er een verbetering of evolutie is door het gebruik van gsm. Het was voor mij een hele belevenis. Ik werd echt ongelooflijk goed ontvangen (met applaus :-) ), ik moest zelfs een speech geven. Blanke mensen zien ze daar zelden. Ik werd voorgesteld als la “coordinatrice d’une maison médicale à Bruxelles, en Belgique”. Bij het woord “Belgique”, veel enthousiasme en applaus. De navelstreng met België is precies nog niet helemaal doorgesneden geweest. Een vrouw zei “vergeet ons niet als je in Europa bent”… ik kreeg er een krop van in mijn keel. Het was echt zeer interessant, het project maar ook het functioneren van het medisch centrum die ik op het einde mocht bezoeken samen met de kindjes die me tegemoet kwamen na school. De medewerkers van Memisa waren echt heel vriendelijk, enthousiast en bereid om te vertellen over hun project. Het was een toffe en leerrijke dag.

De deurie-juniors doen het ook zeer goed en hebben zich zeer snel aangepast aan hun nieuwe leven. Op school gaat het zeer goed en de 3 jongste klagen zeker niet over hun nieuwe uurrooster (alle dagen halve dagen). Mundo heeft het wat lastiger. Hij heeft 2 dagen les tot 4 ur en in het Frans is het niet altijd evident. Dit betekent voor hem meestal extra werk, eerst alles begrijpen en dan pas kunnen studeren of huiswerk doen. Maar hij is echt zeer moedig en gaat ongelooflijk snel vooruit in het Frans.
De kinderen zijn echt aan het ontdekken dat er een andere wereld bestaat dan hun “België”, hun “Gent”. Ze beseffen dat alles wat we thuis hebben toch niet zo vanzelfsprekend is (Mundo heeft hier al een paar keer zijn huiswerk met zaklamp moeten doen), water en elektriciteit bijvoorbeeld. Dat het verhaal van Afrika en haar mensen die afzien van honger geen fabeltje is. Mateo was in het begin zeer emotioneel daarover en wou constant van alles aan iedereen geven. Ik heb het soms ook moeilijk hiermee.

Ik beklaag me momenteel nog niet van thuis te zijn. De installatiefase is nu stilletjes achter de rug maar alle namiddagen heb ik mijn kapoenen thuis en dus mijn handen vol. Ik probeer wel wat contacten te leggen met organisaties om hun projecten te bezoeken en wie weet ook misschien wat vrijwilligerswerk te doen.

Kinshasa is een zeer intense stad, heel druk, heel veel mensen, veel en meestal oude en vervuilende auto’s en minibussen (Afrika is echt het autokerkhof van Europa). Er zijn blijkbaar sinds een paar jaar een aantal grote boulevards (uitgebreid om het altijd maar groter verkeer te kunnen opvangen ) wat het chaotische verkeer toch een beetje vooruit helpt. Openbaar vervoer heb je hier niet. Dan heb je de straten die we niet echt de naam “avenue” zouden geven gezien hun staat. In vele straten moet je goed opletten om niet in een put van de waterriolering terecht te komen want de deksels werden gestolen toen metaal nog veel geld waard was. Daartussen heb je de cités waar de meesten een “huisje” hebben. In de cités is er wel veel leven, veel kraampjes met van alles en nog wat, afval (wat je veel minder ziet in het “centrum”, er wordt constant geveegd, ook op straat, die mensen riskeren soms echt hun leven) maar bijna nooit water of elektriciteit. Ik vind de cités echt boeiend, dat is echt Congo, echt Kinshasa, maar daar te lang blijven hangen is niet zo een goed idee voor een mundele (blanke).

De Congolezen zijn echt “débrouillards” (plantrekkers).Heb je geen elektriciteit om jouw strijk te doen, dan neem je jouw strijkijzer en kleren en zoek je naar een wijk met elektriciteit, klopt aan bij een huis en voor een paar duizend Congolezen franken (1 euro = 1200 CF) kan je jouw strijk doen. Strijken, alles strijken wat buiten gehangen heeft, is echt noodzakelijk. Er zijn blijkbaar een bepaalde soort vliegen die eitjes op de kleren leggen. Als je de kleren zou dragen zonder ze te strijken dan wrijf je de eitjes onder jouw huid en na een tijdje krijg je een wondje en nog wat later komt er een worm uit ….. strijken dus !

Kinshasa is zoals ik zei een intense stad, ze laat je zeker niet onverschillig. Het is soms lachen met bepaalde situaties of met het goed humeur van de Congolezen (Charly, de chauffeur, komt meestal al zingend of dansend binnen) en soms is het om het te wenen. Deze morgen vroeg Mundo aan onze chauffeur als hij toekwam “Ca va Charly?” en hij antwoordde “Mieux que le pays”.


La piscine - Het zwembad



Memisa

Tom op zijn werk - Tom au boulot


Diabetesproject in Masina - wachtende patiënten
Projet diabétique à Masina - Les patients attendent


Billy doet 1 glucotest bij een patiënt
Billy fait 1 glucotest chez un patient
Contrôle de la tension, du poids ...
Controle van bloeddruk, gewicht ...

Cour centrale du centre et pesée des bébés
Centrale koer van het medisch huis en babyweging


 Voetbal in Masina - Le foot à Masina


Een straat in Kinshasa - Une rue à Kinshasa



De winkeltjes - Les magasins

Een grote boulevard - Un grand boulevard

Si ça va pas assez vite, on roule sur le trottoir...
Als het niet vlot genoeg gaat, dan is er nog het voetpad....

Une échoppe - Een straatverkoopster

Nous voici à nouveau avec de nouvelles histoires congolaises. La piscine est entretemps terminée et cela pour le plus grand bonheur des petits Dedeurwaerders. Mais je dois avouer que moi aussi j’apprécie la piscine certainement pendant cette « saison des pluies » sans pluies, chaud chaud… Les travaux dans le jardin sont entretemps aussi terminés ce qui ramène le calme dans notre « parcelle » et aussi un peu moins de monde.
Tom a maintenant bien trouvé sa place au boulot. Il commence déjà à faire des heures supplémentaires ce qui est souvent un bon signe chez lui J. Il aimerait visiter les projets de Memisa  dans les régions pour mieux comprendre certaines choses et pour mieux se rendre compte de la situation sur le terrain.
Moi, je suis allée visiter ce vendredi un projet de Memisa à Kinshasa et cela en compagnie de Billy, un collègue de Tom qui travaille pour le projet relatif au diabète chez Memisa. Il y avait aussi 4 médecins et un médecin stagiaire. Le projet est une enquête de 3 ans  sur l’effet de l’utilisation du gsm comme moyen de suivi pour les patients diabétiques. L’enquête contrôle l’amélioration ou la stabilité de leur maladie. Le gsm est très fortement utilisé au Congo et par tout le monde et de plus le prix pour les appels téléphoniques et sms sont très bas. Le projet a fourni des gsm et des cartes sim à environ 500 patients diabétiques répartis sur 5 centres médicaux à Kinshasa. La maison médicale où je me suis rendue est située dans une des communes les plus peuplées, 3 millions d’habitants, dans la zone proche de l’aéroport. Cette zone est ici appelée communément « la Chine » à cause de sa surpopulation. Cette une zone très pauvre aussi, la densité de la population se remarque tout de suite, beaucoup de monde partout, et aussi beaucoup de saletés dans les rues et sur les trottoirs.
Tous les patients qui participent au projet reçoivent par téléphone des conseils par rapport à leur maladie et aussi des rappels pour leur rendez-vous  au centre médical. Les patients peuvent également téléphoner pour poser des questions ou s’ils ont des problèmes par rapport à leur diabète. Les médecins de Memisa (ils ne font pas partie du personnel de Memisa, ils sont recrutés temporairement pour le projet) se rendent tous les 3 mois dans les centres médicaux participants pour relever certains indicateurs comme le taux de glycémie, la tension artérielle, le poids … L’objectif du projet est de voir s’il y a une évolution ou un différence avec l’utilisation du téléphone portable.
C’était une vraie aventure pour moi. J’ai été vraiment reçue royalement (même avec des applaudissements), j’ai du même faire un petit discours, vraiment à l’africaine. Les blancs sont vraiment rares dans cette région. J’ai été présentée comme la coordinatrice d’une maison médicale à Bruxelles en Belgique. En entendant le mot « Belgique » : applaudissement général et beaucoup d’enthousiasme. Le cordon ombilical avec la Belgique n’a apparemment pas été tout a fait sectionné. Une maman (toutes les femmes sont appelées ici « mamans ») me disait à un moment «  ne nous oubliez pas quand vous serez en Europe »… ça m’a noué la gorge. C’était une visite vraiment très intéressante, le projet est très intéressant mais aussi le fonctionnement du centre médical que j’ai eu l’occasion de visiter ensemble avec mes enfants qui sont venus me rejoindre à la fin de la visite. Les collaborateurs de Memisa étaient aussi vraiment sympathiques, enthousiastes et prêts à tout me raconter sur leur projet. C’était une chouette journée enrichissante.
Les enfants sont aussi bien lancés à l’école et sont déjà bien habitués à leur nouvelle vie. Les 3 plus jeunes ne se plaignent certainement pas de leur nouvel horaire scolaire (tous les jours fini à midi). Mundo par contre a moins facile. Il a 2 journées complètes et en plus en français ce n’est vraiment pas évident. Cela signifie souvent plus de travail pour lui, avant d’étudier ou faire ses devoirs il doit d’abord comprendre, traduire. Mais il est très courageux et il avance super vite en français. 
Les enfants ont vraiment découvert qu’il existe un autre monde que leur “Belgique”, leur “Gand”. Ils réalisent que tout ce que nous avons à la maison n’est pas si normal que cela, comme l’eau courante et l’électricité. Mundo a déjà du faire plusieurs fois ses devoirs avec une lampe de poche. Ils réalisent aussi que l’histoire d’une Afrique pauvre où les gens souffrent de la faim n’est pas un conte mais une réalité. Mateo était au début très émotionnel, il aurait tout donné à tout le monde. Moi aussi j’ai du mal parfois.
Pour l’instant cela ne me dérange pas encore de ne pas travailler. La phase d’installation est presque terminée maintenant mais tous les après-midis j’ai mes petits choux et donc de quoi m’occuper. J’essaie de contacter des organisations humanitaires afin de visiter d’autres projets et qui sait peut-être pouvoir faire un peu de travail bénévole.
Kinshasa est une ville très intense, très chargée, beaucoup de monde, beaucoup de véhicules souvent très polluants (l’Afrique est vraiment le cimetière de voitures de l’Europe). Depuis quelques années on a élargi quelques boulevards avec des bandes de circulation supplémentaires, ce qui dégorge quand même un peu le trafic chaotique. Les transports en commun n’existent pas ou presque pas. Puis il y aussi les avenues auxquelles on ne donnerait pas ce nom-là vu leur état. Dans de nombreuses rues il faut faire attention de ne pas rouler dans un trou d’égout car les plaques métalliques ont été volées à  l’époque où le métal avait beaucoup de valeur.
Et puis entre les boulevards et les avenues, il y a les cités où la plupart ont leur petite maison. Dans les cités, il y a de l’ambiance, des échoppes où on vend de tout et de rien, et des ordures (contrairement au centre ville où on balaie constamment, même au risque de la vie des balayeurs) mais il n’y a presque jamais d’eau ou d’électricité. Les cités sont vraiment intéressantes, le vrai Congo, le vrai Kinshasa, mais pour un mundele (blanc) il n’est pas bon d’y trainer trop longtemps.
Les congolais sont de vrais débrouillards. S’ils n’ont pas d’électricité dans leur maison pour faire le repassage, ils prennent leur fer à repasser et leurs vêtements et vont à la recherche d’un quartier où il y a du courant et pour quelques milliers de francs congolais (1 euro = 1200 FC), ils font leur affaire. Repasser d’ailleurs est une vraie nécessité, il faut repasser tout ce qui a séché dehors. Il y a apparemment un certain type de mouches qui pondent leurs œufs dessus . Quand on porte les vêtements et qu’on s’y frotte, les œufs pénètrent dans la peau, ensuite on a une plaie infectée et un peu plus tard un ver.  Il faut donc absolument repasser !
Kinshasa est une ville intense, elle ne peut nous laisser indifférent. Elle nous fait rire et parfois pleurer. Rire de certaines situations ou avec la bonne humeur des Congolais (Charly, notre chauffeur, arrive souvent en dansant ou chantant le matin). Et d’autre fois, comme hier, lorsque Mundo lui demande « Comment ça va Charly ? », il répond « comme le pays ».


2 opmerkingen:

  1. Leuk om wat meer uitleg over jullie uitstapje(grapje)te horen. Zo te zien is alles effectief niet zo simpel. Geniet er toch maar van want dit is een heuse ervaring. Groetjes van huisje Vandersmissen

    BeantwoordenVerwijderen